Davranışlarımızın duygularımızın ve kararlarımızın kaynağı olan beynimiz, genetik geçişlerin yanı sıra modern yaşamın getirdiği yoğun stres, yanlış beslenme, çevresel toksinler ve bazı sağlık sorunları nedeniyle savunmasız kalıp, hastalanabilir. “Kimi zaman önemsemediğimiz bazı belirtiler de beynimizin alarm işaretleri olabilir”diyen Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Derya Uludüz, bu işaretleri şöyle sıraladı:
Prof. Dr. Derya Uludüz
BAŞ DÖNMESİ
Başdönmesi, çoğu zaman sıradan bir rahatsızlık gibi görünse de bazen kafa karıştırıcı nedenleri olabilir. Kansızlık, tiroit problemleri, hatta depresyon ve kulak kristallerinin zarar görmesi gibi onlarca sebep baş dönmesi nedenleri içinde gizlenmiştir. Baş dönmenize eşlik eden bulanık görme, çift görme, el ve yüzde uyuşma gibi belirtiler varsa, bu beyin damarlarınızda bir tıkanıklığın veya Multiple Skleroz’un gizli belirtisi olabilir. Kulak çınlaması, bu labirentin bir başka yolunu işaret eder; bu durum genellikle kulağa ait bir sorunu gösterirken, nadiren de beyincik bölgesinde tümörlerin uyarısı olabilir. Eğer baş dönmeniz, sarhoş gibi yürüme ve dengesizlik ile birleşiyor ve bu sadece gözler kapalıyken meydana geliyorsa, bu durumun arkasında B12 vitamini eksikliği veya kulak kaynaklı bir sorun olabilir. Ancak, gözler açıkken de yaşanıyorsa, beyincik bölgesinde bir kanama veya tümör oluşumu gibi daha ciddi bir durum söz konusu olabilir. Baş dönmesi baş hareketleriyle tetikleniyor ve artıyorsa, bu durum boyun fıtığı veya iç kulağa ait bir nedene işaret edebilir.
HAREKET BOZUKLUKLARI
Beyninderinliklerinde, bazal gangliyonlar adı verilen bölgede meydana gelen hareket bozuklukları, vücudumuzun en karmaşık durumlarını sergiler. Bu bölgede dopamin hormonunun dengesi, hareketlerimizin akıcılığını ve kontrolünü yönetir. Dopamin seviyesindeki azalma, Parkinson hastalığı gibi yavaşlayan hareketlere neden olabilir. Bu durumda, hareketlerinizde yavaşlama, yüz ifadenizde donukluk, ellerde titreme ve kaslarda sertlik gözlemlenebilir. Bu belirtiler, beyin hücrelerindeki kaybın sessiz çığlığını yansıtır. Tersine, hareketlerinizde kontrolsüz bir artış, istemsiz hareketler veya tik benzeri vücut seyirmeleri meydana geliyorsa, bu durum Huntington hastalığı veya Tourette sendromu gibi dopamin fazlalığının işareti olabilir.
NÖBETLER
Bayılmanöbetleri, kısa süreli ve ani bilinç kayıplarıyla karakterize olaylardır. Tıpta “senkop” olarak bilinen bu durum, genellikle beyne yeterli kan ve oksijenin ulaşmaması sonucunda meydana gelir. Senkop, stres, aşırı sıcaklık, uzun süre ayakta durma veya ağrı gibi durumların vücuttaki reflekslerini tetikleyerek ortaya çıkar. Kalp ritm bozuklukları, kan şekeri düşüklüğü, kansızlık, tiroit sorunları veya psikojen nedenler de senkopun diğer olası sebepleridir. Gözlerin arkaya kayması veya vücutta kontrol dışı hareketler, nörolojik nöbetlerin tipik özellikleridir. Bu tür nöbetler genellikle birkaç saniye ile birkaç dakika arasında sürer ve tekrarlayıcı olabilir. Eğer nöbet ilk kez meydana geliyorsa ve şiddetliyse, beyin tümörü, beyin kanaması veya kafa travması gibi ciddi durumlar akla gelmelidir.
BAŞ AĞRILARI
Bazıbaş ağrıları, beyin sağlığıyla ilgili ciddi sorunların habercisi olabilir. Uykudan uyandıran veya sabahları başlayan baş ağrıları, beyinde basınç artışını gösterebilir. Bu durum, beyinde kitle işareti olabilir. Baş ağrısına eşlik eden bulantı, kusma, bulanık görme ve dengesizlik gibi semptomlar, beyin tümörleri, beyin kanaması veya beyindeki damar tıkanıklıkları gibi ciddi durumların belirtileri olabilir. Ani ve şiddetli başlayan baş ağrıları, beyin kanamasına işaret edebilir. Gençlerde anevrizma patlaması, ileri yaşlarda ise hipertansiyona bağlı kanamalar en sık nedenler arasındadır. Günler veya haftalar içinde kötüleşen ve ağrı kesicilere cevap vermeyen baş ağrıları, beyinde yavaş gelişen bir tümörden kaynaklanabilir.
UNUTKANLIK
Unutkanlık, Alzheimer hastalığının sessiz çığlığı olabilirken, bazen reçeteli veya reçetesiz ilaçların yan etkileri, stres ve yoğun yaşam temposu veya alkol kullanımı gibi daha masum nedenlere de bağlı olabilir. Hormon dengesizlikleri, vitamin eksiklikleri hatta yaşlı erişkinlerde sıklıkla rastlanan idrar yolu enfeksiyonları bile anlık ve geçici kafa karışıklığına neden olabilir. Uyku apnesi, beyne giden oksijen ve kan akışını engelleyerek, zamanla hafızanızı zayıflatabilir. B12 vitamini eksikliği ise unutkanlık, kafa karışıklığı ve öğrenme becerilerinde azalmayla kendini gösterir. Günlük hayatınızı etkilemeye başlayan unutkanlık, beyin sağlığınızın alarm zillerini çalıyor olabilir. Aynı soruları tekrar tekrar sormak, iyi bildiğiniz yerlerde kaybolmak, tarifleri veya yönergeleri takip etmekte zorlanmak, zaman ve insanlar hakkında kafanızın karışması, sık sık unutkanlıklar yaşamak ve konuşma sırasında takılmak, Alzheimer hastalığının ilerleyici ve geri dönüşsüz yollarına işaret edebilir. Bu belirtilerin sürekliliği, Alzheimer’i diğer unutkanlık nedenlerinden ayırt etmenin anahtarıdır.
