Ülke ülke örnekleri inceleyen Prof. Dr. Batı’dan boş ev vergisi için uyarı: Tapu değerleme yapsın
Ondokuz Mayıs Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mali Hukuk Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Murat Batı, “Vergi Reformları ve Öneriler” kitabında boş ev vergisinin diğer ülkelerdeki uygulamalarını inceledi. Batı’nın verdiği bilgiye göre, İspanya’da konut fiyatlarındaki artışı önlemek adına belli bir süre boş kalan konutlardan yüzde 150’ye kadar bir oranda boş ev vergisi alınması gündeme geldi. Düzenleme bölgelere göre farklı şekillerde tasarlandı. Örneğin Katalonya bölgesinde tüzel kişilere ait en az 2 yıl boş kalan konutlar ile gerçek kişilerin en az 2 yıl boş kalan 15 adetten fazla konutları için boş ev vergisi ödenmesi kararlaştırıldı. İlk etapta ek vergi yüzde 50 uygulanıyor ancak sahip olunan konut sayısı ve boş kaldığı yıl ne kadar fazlaysa bu oran yüzde 100 veya yüzde 50 oranında artırılabiliyor. İki yıldan fazla boş kalan konutlara bu oran yüzde 100; aynı belediye sınırları içinde konut sayısına bağlı olarak da yüzde 150 oranına kadar ek bir vergi uygulanabiliyor. Batı kitabında, İspanya’daki uygulamanın çok fazla istisna ve muafiyet içerdiğini, bu nedenle verginin uygulanmasını biraz zora soktuğunu belirterek, İspanya’da 3.5 milyon boş ev olduğunun tahmin edildiğini kaydetti.
KANADA’DA GENİŞLETİLDİ
Batı’ya göre Kanada, boş evler vergisi adıyla Vancouver şehrinde uyguladı ve daha sonra iyi vergi tahsilatı gerekçe gösterilerek bunu 2022 yılı başından itibaren Toronto’da da uygulamaya başladı. Benzer düzenlemeler Kaliforniya’da boş mülk vergisi adıyla uygulandı. Fransa ise boş kalan konutların piyasa fiyatının yüzde 20’si kadarını ek vergi olarak almaya başladı.
TÜRKİYE’DE NASIL OLMALI?
Prof. Dr. Murat Batı, hem değerli konut vergisi hem de emlak vergisinin emlak vergisi yasasındaki “Vergi değeri” üzerinden hesaplandığını, emlak vergisinin konutlarda binde 1, iş yerlerinde binde 2, arazilerde binde 1 ve arsalarda binde 3 olarak hesaplandığını, bu oranların büyükşehir belediye sınırları içinde iki kat olarak uygulandığını hatırlattı. Konutlardan alınan bina vergisinin tahsilat tutarının toplam vergi gelirleri içindeki payının binde 4-5 oranına denk geldiğine dikkat çeken Batı, “Bu oranların birkaç katına çıkarılması durumunda bile caydırıcılık etkisi pek fazla olmayabilir. Bu nedenle boş ev vergisi fikrini ülkemiz mali, hukuki ve ekonomik koşullar kapsamında yeniden değerlendirmek gerekir” değerlendirmesini yaptı. Batı, bir gayrimenkulün gerçek satış bedeliyle belediyede kayıtlı bedeli olan vergi değeri arasında parasal olarak çok büyük fark bulunduğunu kaydetti. Bu nedenle hem emlak vergisi hem de getirilecek boş ev vergisi hesaplamasında vergi değeri yerine, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’nce yapılacak bir değerleme üzerinden ya da değerleme hizmeti sunan firmalarca düzenlenecek bir ekspertiz raporuna göre verginin alınması gerektiğini kaydetti.
